مقصود فراستخواه در گفت‌وگو با خبرنگار میراث‌آریا، با تبریک فرارسیدن شب یلدا، اظهار کرد: آیین‌های ارزشمندی مانند جشن‌یلدا، جشن سده و نوروز، در بستر یک تاریخ تمدنی عمیق و حافظه فرهنگی پویا شکل گرفته و تا امروز استمرار یافته‌اند. حفظ و نگهداری این آیین‌ها ضرورتی انکارناپذیر است و ثبت‌جهانی آن‌ها، تلاشی قابل‌ستایش برای صیانت از این مواریث‌فرهنگی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به ماهیت اجتماعی آیین‌های ایرانی افزود: مناسبت‌هایی مانند یلدا به‌شکل اجتماعی ساخته می‌شوند و در حقیقت روحی زنده‌اند که در تکاپو، زندگی و حیات ایرانیان تجلی می‌یابند. اگر این پویایی اجتماعی آسیب ببیند، این آیین‌ها به فرم‌هایی بی‌جان و تهی از محتوا تبدیل خواهند شد.

این استاد جامعه‌شناسی با تاکید بر پیوند ناگسستنی میراث‌فرهنگی ناملموس با زیست اجتماعی، تصریح کرد: این مواریث حاصل زندگی در جامعه‌اند و برای تداوم آن‌ها، خودِ زندگی باید در جریان باشد. باید در شهرها و در سطح جامعه شاهد برگزاری جشن‌ها و آیین‌ها باشیم تا این میراث زنده بماند.

فراستخواه ثبت‌جهانی یلدا را گامی مهم در معرفی ایران به جهان دانست و گفت: ما باید نشانه‌های فرهنگی خود را به دنیا معرفی کنیم. ثبت‌جهانی یلدا اقدامی قابل تقدیر است که می‌تواند در معرفی ایران، کاهش ایران‌هراسی و حتی جذب گردشگران خارجی نقش مؤثری ایفا کند.

وی با اشاره به پیشینه تمدنی ایران خاطرنشان کرد: ایران همواره پل ارتباطی فرهنگ‌ها بوده و مبادلات فرهنگی گسترده‌ای با جهان داشته است. تداوم یکی از کهن‌ترین تمدن‌های بشری تا امروز، خود گواه این واقعیت است و آیین‌هایی مانند یلدا، نماد فرهنگ غنی و تاریخی ایرانیان‌اند.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی با تاکید بر زیست خلاق و هم‌گرای ایرانیان با جهان، افزود: حفظ زیستن خلاق، مسالمت‌آمیز و هم‌گرایی با دنیا می‌تواند به معرفی بهتر این مواریث ارزشمند کمک کند. این آیین‌ها برای ایران نشانه قدمت، تمدن و زیست زیبا هستند. ایرانیان نشان داده‌اند که صلاحیت زیستن دارند و یلدا در حقیقت نشان افتخار ما است.

فراستخواه با هشدار نسبت به تضعیف پویایی اجتماعی گفت: اگر پویایی در جامعه ایران آسیب ببیند، این سنت‌ها روح خود را از دست خواهند داد. در کنار ثبت‌جهانی، باید برای تبیین درست مفهوم ایران جهانی و جهان ایرانی، این مواریث را بیش از پیش معرفی کنیم تا تأثیرگذاری واقعی آن‌ها محقق شود.

این استاد دانشگاه نگاه سیاسی و تقلیل‌گرایانه به مواریث‌فرهنگی را تهدیدی جدی دانست و تصریح کرد: به میراث‌فرهنگی و آیین‌ها باید نگاه سیستمی داشت. این‌ها ظرفیت‌های تمدنی ما هستند و می‌توانند رنگین‌کمانی از معنا، تنوع و هم‌زیستی را به نمایش بگذارند که با جهان امروز سازگار است.

او همچنین بر ضرورت آشنایی نسل نوجوان و جوان با میراث‌فرهنگی ناملموس تاکید کرد و گفت: برخی سیاست‌ها از زندگی واقعی فاصله گرفته‌اند. باید روح این مواریث در قالب بسته‌های فرهنگی و اجتماعی بازتعریف و معرفی شود. آیین‌هایی مانند یلدا باید در بستر جامعه و محله‌ها، از طریق سمن‌ها و گروه‌های محلی، به مردم شناسانده شوند. بازگشت به زندگی محله‌محور یک ضرورت فرهنگی است.

فراستخواه در پایان با اشاره به پیوند عمیق آیین‌های ایرانی با طبیعت اظهار کرد: آیین‌هایی مانند نوروز و یلدا، جلوه‌ای از طبیعت‌گرایی اشراقی در فرهنگ ایرانی‌اند. نوروز ما با طبیعت معنا می‌یابد و در آیین‌های ایرانی، روح احترام به طبیعت جاری است. ایرانیان با طبیعت زندگی می‌کردند و از آن الهام می‌گرفتند؛ این ارزش‌ها بسیار گران‌سنگ‌اند و باید بیش از پیش به آن‌ها توجه شود.

انتهای پیام/